Saturday, April 16, 2011

Би мөрөөдөж байна.



Би мөрөөдөж байна буюу I Have a Dream нь Америкийн эрх чөлөөний төлөө тэмцэгч, арьсны үзлийг эсэргүүцэгч, уран илтгэгч Мартин Льютер Кинг-ийн 1963 оны 08 сарын 23-ны єдєр Вашингтон хотын Линкольны дурсгалт хөшөө дээрээс 200,000 хүний өмнө тавьсан алдарт илтгэл юм.

Бидний тэмцлийн амжилтыг илтгэсэн тэртээх таван жилийн ємнє, агау Америк орон Боолчлолоос Ангижрах Эрх Чөлөөний Тунхаглалд гарын үсэг зурсан билээ. Агуаа Америкийн бэлэг тэмдэг төдий сүүдэр дор бид одоо зогсож байна. Шударга бус явдлын дєлєнд тєєнєгдєн тарчилж байсан сая сая Негро боолчуудын хувьд энэхүү тунхаглал нь итгэл найдварын зүйрлэшгүй нандин гэрлийг авчирсан билээ. Гэтэл бид 100 жилийн дараа ч гэсэн Негро боолчууд эрх чєлєєг мэдэрч чадахгүй байгаа бодит бєгєєд эмгэнэлт баримттай нүүр тулан учирах ёстой байж.


Зуун жил єнгєрсєн хэдий ч Негро боолчууд тусгаарлан гадуурхах үзлийн гаванд хүлэгдэн, арьс єнгєєр ялгаварлах гинжинд орооцлогдон эмгэнэлтэйгээр амьдарсаар байна. Зуун жил єнгєрсєн хэдий ч Негро боолчууд баян тансаг материаллаг хєлгүй далайн дундах алслагдмал ганцаардсан ядуу арал дээр амьдарсааар л байна. Зуун жил єнгєрсєн хэдий ч Негро боолчууд Америкийн нийгмийн гологдсон ангийн буланд хавчигдан зовж тєрєлх эх нутагтаа цєллєгдєн амьдарч байна.


Иймээс бид єнєєдєр энэхүү эмгэнэлт түүхийг тоглуулахаар энд хуран цуглаад байна. Иймч утгаараа єнєєдєр бид улсынхаа нийслэлд тооцоо бодохоор энд хуран цуглаад байна. Манай нэгдсэн улсын хууль батлагч нар єєрєєр хэлбэл хуулийг гуйвуулагч нар Тусгаар Тогтнолын Тунхаг Бичиг болон үндсэн Хуулийн гайхамшигт тэрхүү уран цэцэн үгийг бичиж байхдаа хойч ирээдүйн Америк иргэн бүрийг тэрхүү үгийн арыг нь даах талаар бодолцож үзсэн болов уу.


аж єгєх болно. Бид єнєєдрийн эмгэнэлийг Америк оронд сануулахаар хязгааргүй харанхуйд хуран цуглаад байна. Одоо шинэчлэл хийх, харанхуйн мєсийг хайлуулах цаг биш. Харин одоо харанхуйгаас єндийж, арьсны єнгєєр үл гадуурхах шударга ёсны нарны гэрлээс тусгаарлагдсан ганцаардмал харанхуйн хєндийд гэрэл асаах цаг бидэнд ирсэн. Одоо Бурханы бүх хүүхдүүдэд боломж олгох хаалгыг нээж єгєх цаг нь ирсэн. Одоо арьсны єнгєєр гадуурхах шударга бус тэрхүү элсэн нүүдлийг ахан дүүсийн хєдєлшгүй хад чулуу болгон бататгах цаг нь ирсэн.


Тэрхүү тунхаг бичиг нь энэхүү мєчийн хурцадмал байдлыг авчрах, Негро боолчуудын эрхэм зорилгыг басамжлан доромжилсон, Америк орны суурийг ганхуулах мєхлийн ирмэгт аваачих зүйл болжээ. Хууль ёсны эрхийг улдаа гишгэсэн бєгчим халуун зуныг эрх чєлєє, эрх тэгш байдлыг дээдэлсэн налгар намар ирсэн цагт л Негрчуудын тэмцэл эцэс болно. 1963 он, энэ бол тєгсгєл биш харин эхлэл. Негро боолчууд єєрсдийн эрх тэгшээр амьдрах иргэний эрхийг хүртээгүй цагт Америк оронд амар амгалан, энх тунх байдлын аль нь ч үгүй байх болно.


Шударга үнэний гэрэлт єдєр ирэх хүртэл тус үндэстний суурийг ганхуулах тэмцэлийн хуй салхи үргэлжилсээр байх болно. Шударга үнэний ордонд аваачих халуун дулаан босгон дээр зогсож байгаа ард түмэндээ хэлэх зүйл надад байна. Эрх чєлєєгєє олох энэхүү тэмцлийг хийхдээ єєрсдийгєє бид шударга бус буруу үйлийн гэмтэн болгож үлдээх ёсгүй. Бид єс хонзонгийн аяганаас хүртэж эрх чєлєєний цангаагаа тайлах ёсгүй.


Бид хэзээд єєрсдийн эрх чєлєєний цангаагаа шударга замаар хийсэн тэмцэлээр тайлах болно. Бид єєрсдийн эхлүүлсэн энэхүү тэмцлээ биеийн хүчээр, нударганы хүчирхийлэлээр солих ёсгүй. Бид ахин дахин єєрсдийн биеийн хүчийг ариун сэтгэлийн хүчтэй нэгтгэж тэрхүү гайхамшигт єндєрлєгт хүрэх ёстой.


Негрчуудын нийгмийг бүрхсэн энэхүү нийтийн хүчирхэг шинэ хєдєлгєєн нь биднийг єнєєдєр энд хуран цуглуулах болсон боловч бидний ахан дүүс болсон цагаан арьстнуудыг түйвээх, зорилго агуулаагүй. Харин энд хуран цугласан зорилго нь бидний хувь заяаг цагаан арьстнуудын хувь заяатай холбоотой, тэдний эрх чєлєє нь бидний эрх чєлєєтэй салшгүй уялдаатай болохыг ойлгуулах явдал юм.


Бид ганцаараа урагшилж, ганцаараа явж болохгүй. Хэрвээ бид явахаар шийдсэн бол зєвхєн урагшаа л харж явах ёстой. Бидэнд буцах зам гэж үгүй. Биднээс хэн нэгэн “та нар хэзээ сэтгэл тайван амрах вэ” хэмээн асууж болох юм. Бидний аян хэдий хүнд хэцүү, бэрх аянд эцэж цуцсан ч бид замд таарах дэн буудалд, их хотын тансаг буудалд биеийн алжаалыг тайлан амрах ёсгүй. Негро боолчуудын нийгмийн байр суурь тусгаарлагдан шоовдорлогдсон жижиг дүүргээс чєлєєлєгдєх хүртэл бид амрах ёсгүй. Миссипид Негрчууд үзэл бодлоо илэрхийлж, Нью Иоркод Негрчууд сонгуульд итгэлтэйгээр оролцож чаддаг болтол бид амрах ёсгүй. үгүй, үгүй ээ бид амарч тайтгарах ёсгүй, шударга үнэн, шударга ёсны хүрхрээ мэт хуйларч, эрх чєлєє хурын ус шиг асгарах хүртэл бид амрах ёсгүй.


Та бүхний зарим нь энд маш их уй гашуу, зовлон зүдгүүрийг тээж ирсэн гэдэгт би эргэлзэхгүй байна. Та бүхний зарим нь давчуу бєгчим єрєєний мухраас ариун гэгээнийг эрэлхийлж ирсэн. Та бүхний зарим нь энд хууль сахиулагчдын балмад авирын салхинд хаачихаа мэдэхгүй гуйваж, хавчлага мєрдлєгийн хар хуйнд ороогдсон харанхуйгаас энд эрх чєлєєг эрж хайн ирсэн байгаа. Та бүхэн эрх чєлєєгєєр гачигдсан зовлонгийн хамгийн сүүлчийн гэрч нь байх болно. Иймээс та бүхэн зовлонг авралын үүд болгох шударга ёсыг бүтээх үйлсээ шантралгүйгээр үргэлжлүүл.


Миссипидээ эргэн оч, Алабама руугаа буц, Жоржидоо оч, Люсиана руугаа буц, энэхүү зовлонг хэрхэн гэтэлгэж єєрчилж болохыг мэдээд єєрийн жижиг борчуудын дүүрэг, єєрийн умгар овоохойдоо оч. Итгэл найдвараа гээсэн хоосон хєндий ертєнцдєє бүү орхигд. Зовлон гачилан хүнд бэрх, сэтгэлийн гонсгор байдлаа умартан би та бүхэнд одоо энэ мєчид єнєєдєр миний зүрх сэтгэлийн гүнд одоо ч оршин байгаа мєрєєдлєє хэлье. Энэ мєрєєдєл маань Америк мєрєєдєл дээр гүн бат суурилсан юм.


Нэг л єдєр манай үндэстэн сэргэж “Бид бүх хүн тэгш эрхтэй амьдрах ёстой гэсэн єнєєдрийн үнэний гэрч болсон” шударга нийгэмд амьдрах болно гэж би мєрєєддєг. Жоржиягийн халцгай толгод дээр євс ногоо ургаж тэрхүү ногоон толгод дээр боол, боолын эздийн хєвгүүд эв найрамдлын ахан дүүсийн халуун ширээний ард сууж зоог барина хэмээн би мєрєєддєг. Нэг л єдєр шудрага бус ёс, дарамт мєлчлєгєнд хувхайран цєлжсєн Миссипи мужид эрх чєлєє, шудрага үнэний баян бүрд цэцэглэх болно гэж би мєрєєддєг. Нэг л єдєр миний хүүхдүүд хүнийг арьсны єнгєєр нь шүүн тасалж хэлмэгдүүлдэггүй, хүнийг мєн чанараар нь үнэлдэг нийгэмд амьдрах болно гэж би мєрєєддєг. Тиймээ энэ мєрєєдєл маань одоо ч хүртэл бий.


Нэг л єдєр шударга бус үгэнд уруул нь бүдчин тэнүүчлэх хотын захирагчтай Алабама мужид хар, цагаан охид хєвгүүд гар гараасаа чанга атгалцан нэгэн ахан дүүс шиг цэцэрлэгт гудамжинд хамт зугаалах болно гэж би мєрєєддєг. Тиймээ энэ мєрєєдєл маань одоо ч хүртэл бий. Нэг л єдєр хєндий бүр усаар дүүрч, уул толгод бүр нил ягаан цэцгээр чимэгдсэн ногоон хивсээр бүрхэгдэн, энхэл донхол газар тэгш тал болж, муруй хазгай жим нарийн харгуй болж, Бурханы гэгээн мэлмий нээгдэж амьд бүхэн бие биеэ ойлгон нэгдэнэ гэж би мєрєєддєг. Энэ бол бидний мєрєєдєл. Би Ємнєд нутагтаа шударга ёсыг євєртлєн буцах болно. Бид шударга ёсыг євєртєлснєєр цєхрєлийн уулыг нурааж итгэлийг хадан хясааг босгож чадна. Бид шударга ёсыг євєртєлснєєр чихэнд чийртэй харчигнасан чимээг ахан дүүсийн гайхамшигт аялгуугаар сольж чадна. Бид шударга ёсыг євєртєлснєєр нэг л єдєр бид эрх чєлєєтэй болно гэдэгтээ итгэн хамтдаа хєдєлмєрлєж, хамтдаа залбирч, хамтдаа тэмцэж, хамтдаа зовж, мєн эрх чєлєєний тєлєє гараа гараасаа барин хамтдаа зогсох болно.


Бурханы бүх хүүхдүүд “бидний євєг дээдсийн амьдралаа илээсэн, хэрэн хэсүүчлэгч, эрх чєлєєг эрэлхийлэгчдийн бахархал болсон миний эх орон нь эрх чєлєєний нутаг, эрх чєлєєг магтан дуулая” хэмээн амьдралын шинэ єнгийг дуулах тэр єдєр ирэх болно. Хэрэв Америк агау гүрэн мєн бол энэ үг бодит биелэлээ олох ёстой.


*Шинэ Гемпшэрийн толгойдын оройноос эрх чєлєєний дуу эгшиглүүлэе, Нью Уоркийн сүрлэг уулсаас эрх чєлєєний дууг эгшиглүүлэе, Пеннсилваний єндєрлєгєєс эрх чєлєєний дуу эгшиглүүлье,

Колорадогийн цаст хясаанаас эрх чєлєєний дууг эгшиглүүлье,
Калифорнийн цавчим оргилоос эрх чєлєєний дууг эгшиглүүлье, Жоржиягийн єндєр уулнаас эрх чєлєєний дууг эгшиглүүлье,
Теннисигийн цавчим оргилоос эрх чєлєєний дууг эгшиглүүлье, Миссиссиппигийн толгод бүрээс эрх чєлєєний дууг эгшиглүүлье.
Єндєрлєг газар бүрээс эрх чєлєєний дууг эгшиглүүлцэгье.

Биднийг эрх чєлєєний дууг эгшиглүүлэх бүрт, тосгон гацаа бүрээс, хот муж бүрээс биднийг эрх чєлєєний дууг түгээх бүрт хар, цагаан, еврей, протестант, католик ялгаагүй бурханы бүх хүүхдүүд гар гараасаа барилцан хєгшин Негрчуудын мєрєєдєл болсон “Эцсийн эцэст бид эрх чєлєєтэй боллоо Ариун дээд бурхан минь эцсийн мєчид бид эрх чєлєєтэй боллоо” хэмээн хашгирах тэр єдєр бидэнд улам хурдан ирэх болно.

No comments:

Post a Comment